تعلیم و تربیت اقتصادی

این وبگاه ترویجی و برای نشر الگوی اسلامی ایرانی فرهنگ سازی و تعلیم و تربیت اقتصادی ایجاد شده است.

تعلیم و تربیت اقتصادی

این وبگاه ترویجی و برای نشر الگوی اسلامی ایرانی فرهنگ سازی و تعلیم و تربیت اقتصادی ایجاد شده است.

تعلیم و تربیت اقتصادی

مقدمه
تعلیم و تربیت همواره فرهنگ‌ساز بوده و بر بینش‌ها، نگرش‌ها و رفتارهای انسان‌ها تاثیرگذاشته است. توجه به تعلیم و تربیت اقتصادی نیز فرهنگ اقتصادی و رفتارهای اقتصادی فردی و اجتماعی را اصلاح کرده و سامان خواهد بخشید، امری که تاکنون در کشور ما بدان بی توجهی شده است در حالیکه بسیاری از کشورهای پیشرفته مبتنی بر نظرگاه‌های اقتصادی و تربیتی خود برای آن الگویی طراحی نموده و با ابزارهای مختلف در صدد ترویج آن هستند و البته در تمدن ایرانی اسلامی هم شواهد بسیاری می‌توان یافت که دلالت بر جریان عمیقی در تعلیم و تربیت اقتصادی دارد.

نویسندگان
۱۸
بهمن

منتشر شده در:۱۳۹۱/۰۸/۱۴ ۱۲:۰۳:۴۰

در گفتگو با دکتر مهدی طغیانی، عضو هیاًت علمی دانشگاه امام صادق(ع) بیان شد:

واکسینه نمودن اقتصاد در مقابل موانع رشد و پیشرفت

اقتصاد مقاومتی بدون به کار بردن این لفظ به عنوان یک راه‌ حل مصداق‌ هایی در گذشته و دیگر نقاط جهان داشته است. برای مثال در اوایل دهه‌ ی ۷۰ میلادی در جریان جنگ چند روزه اعراب و اسرائیل، تحریم نفتی غرب و حامیان رژیم صهیونیستی توسط اعراب سبب وارد شدن ضربات سختی به اقتصاد غرب گشت و همین امر آن‌ ها را به این نتیجه رساند که باید در مقابل این گونه شوک‌ ها مقاوم باشند. لذا برای انرژی‌ های نو و جایگزین با صرف هزینه‌ ی هنگفت برنامه ریزی نمودند که حتی در آن زمان هیچ توجیح اقتصادی هم نداشت. و نتیجتاً امروزه شاهدیم که حتی با چند برابر شدن قیمت نفت هم اقتصادهای غربی از این جهت دچار بحران نمی شوند اگرچه ممکن است فشارهایی به آن‌ ها وارد آید. در این خصوص دکتر مهدی طغیانی، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) سوالات ما پاسخ می‌ دهد:

لینک مطلب اصلی

  • مهدی طغیانی
۱۸
بهمن

چند وقت پیش با اصرار فراوان خبرنگاری بصورت تلفنی مصاحبه ای در مورد سبک زندگی انجام دادم و مطالبی گفتم. چند روز پیش حسب اتفاق در جستجوهای اینترنتی به مصاحبه خودم برخوردم. دیدم بد نیست که در اینجا هم درج شود.

مطالب کلا به نقل از پایگاه اقتصادپرس است البته چند جای دیگه هم در اینترنت بازنشر شده! ضمنا تیتر مطلب را هم خودشان انتخاب کرده اند و سلیقه من نیست!

انتقادهای صریح عضوهیات علمی دانشگاه امام صادق در گفتگو با اقتصاد پرس از سبک زندگی ایرانی ها

ضرورت تغییر در سبک زندگی را همه حس می کنند اما عمل نمی کنند

اقتصاد پرس: مصرف زدگی یکی از موضوعات اساسی است که دنیای سرمایه داری برای نجات خود از بحران های اقتصادی آن را ترویج کرده است...

مصرف زدگی یکی از موضوعات اساسی است که دنیای سرمایه داری برای نجات خود از بحران های اقتصادی آن را ترویج کرده است. در کشور ما هم با توجه به سیاست های مدرنیزاسیونی که در کشور انجام شده سبک زندگی مصرفی را به طرز بسیار عجیبی تغییرداده است . دکترمهدی طغیانی عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق معتقد است تغییر سبک زندگی تنها راه اقتصادی ندارد و باید از لحاظ فرهنگی جامعه را برای تغییر سبک زندگی آماده کرد. مشروح گفتگوی تفصیلی اقتصاد پپرس با با دکتر مهدی طغیانی را در ادامه میخوانید.

لینک مطلب اصلی

  • مهدی طغیانی
۰۶
بهمن
یکی از بهترین کتاب‌هایی که در دوره تمدن اسلامی می‌توان به عنوان بهترین نمونه‌های ارائة آموزه‌هایی در تربیت اقتصادی به آن اشاره کرد، کتاب اخلاق ناصری اثر خواجه نصیرالدین طوسی است.
جدای از شخصیت بی نظیر خواجه نصیر در میان علمای شیعه از جهت تبحر در علوم مختلف، کتاب اخلاق ناصری در نوع خود اثری بدیع و متفاوت است بخصوص نوع جمع‌آوری خواجه از مطالب پیشینیان جالب توجه است.

اگرچه تقسیم‌بندی کلی کتاب نیز به پیروی از آثار حکمای سلف و نیز فیلسوفان یونان در حکمت نظری به سه بخش اخلاق، تدبیر منزل و سیاست مدن تقسیم شده است؛ بخش اول بطور گسترده مبتنی بر تهذیب‌الاخلاق ابن مسکویه است، در بخش دوم از کتاب تدبیر منزل ابن سینا و نیز مطالب بروسن یونانی بسیار بهره گرفته که خود نیز بدان تصریح می‌کند و در بخش سوم از آثار فارابی تأثیر پذیرفته است. در این کتاب باز هم به مباحث اقتصادی مانند چگونگی پیدایش اجتماعات انسانی، سعادت و کمال جوامع و وظیفة پول و... پرداخته شده است.

دو تصویر از خواجه بر تمبرهای ایران و جمهوری اذربایجان!

  • مهدی طغیانی
۲۳
آذر

از جمله کسانی که در موضوع اقتصاد مقاومتی مطالب خوبی دارند دکتر پیغامی هستند که قبلا نیز مطالبی از ایشان را در این مجموعه آورده‌ایم. در یادداشت مختصری که در ادامه می‌آید ایشان یکی از الزامات اقتصاد مقاومتی را مدیریت و تدبیر ادراک مردم در مورد فضای اقتصادی دانسته‌اند که در صورت موفقیت، تأثیرگذاری موانع در مسیر رشد و پیشرفت اقتصادی جامعه را به حداقل خواهد رساند و درصورت شکست در این تدبیر و شکل گیری ادراک و احساس شکست در مقابل موانع داخلی و بخصوص خارجی، تاثیرگذاری آنها و از جمله تحریم ها دوچندان خواهد شد. این مهم وظیفه اصلی تربیت اقتصادی در اقتصاد مقاومتی است.

مصادیق مختلف ادراک و احساس بی ثباتی اقتصادی را در ماه های اخیر به وضوح در رفتارهای اقتصادی مردم شاهد بوده ایم مانند هجوم به بازار مرغ و گرانی آن، هجوم به بازار سکه و ارز و...

در ادامه متن این یادداشت آمده است.

«رهبر معظم انقلاب، اقتصاد مقاومتی را راهکار عبور از تحریم‌ها عنوان کردند.

 اما به‌منظور قرار گرفتن در این مسیر باید آشنایی دقیقی نسبت به مؤلفه‌ها و الزامات اقتصاد مقاومتی حاصل شود. اگر قرار باشد که اقتصادی مقاوم باشد نباید در مقابل شوک‌ها و نوسانات مختلف دچار بی‌ثباتی شود. این حداقل تعریفی است که می‌توان از اقتصاد مقاومتی داشت. برای اینکه اقتصاد در شوک‌های مختلف دچار نوسان نشود باید یک‌سری زیرساخت‌های حاکمیتی، مدیریتی و حتی زیرساخت‌های ادراکی مردم به‌خوبی تنظیم شده باشد.

در مورد اول اگر نهادهای اقتصادی مانند بازار سرمایه، بانک‌ها و نهادهای سیاستگذار و تصمیم‌ساز اقتصادی در طول تاریخ اقتصاد تصمیمات صحیحی گرفته و فضای عمومی کسب و کار را خوب فهمیده باشند و با نوسانات بی‌مورد و پی‌درپی جو اقتصاد را آشوبناک نکرده باشند قطعا فضا در مقابل شوک‌های خارجی هم از خود بی‌ثباتی نشان نخواهد داد. اما در مقابل، اگر در اتخاذ سیاست‌های پولی، ارزی و مالی در طول زمان به اقتصاد شوک وارد شده و با تصمیم‌گیری‌های غلط، نوساناتی ایجاد شده باشد، این اقتصاد عملا یک نوع بی‌ثباتی درونی پیدا کرده و به همین علت هم در برابر نوسانات و شوک‌های خارجی بسیار آسیب‌پذیر می‌شود.

نکته دوم مسئله ادراک مردم است. اینکه ادراک و ذهنیت مردم از متغیرهای کلان اقتصادی چیست، چه پیش‌بینی نسبت به روند آتی دارند و چه مسیری را در مورد اقتصاد کلان متصور هستند بسیار در اقتداربخشی و مقاوم‌سازی‌ اقتصاد مهم است. به‌طور مثال اگر بدون دقت لازم و با سیاست‌های غلط و بی‌توجهی به بعد ادراکی اقتصاد و اذهان مردم و کم‌کاری در حوزه رسانه‌های اقتصادی، مدیریت لازم در حوزه ذهنی مردم اعمال نشده باشد، قطعا شوک‌های خارجی بعد روانی هم پیدا کرده و تأثیرات و تبعات آن به‌طور فزاینده‌ای افزایش پیدا می‌کند.

  • مهدی طغیانی
۲۹
آبان
حدود مردادماه بود که مصاحبه‌ای با پایگاه اینترنتی روزنامه ایران(شبکه ایران) در موضوع اقتصاد مقاومتی داشتم و سعی کردم در حد فهم خودم برخی نکات را در این زمینه برای مخاطب عام مطرح کنم. در ادامه مطالب منعکس شده در این روزنامه آمده است.

روزنامه ایران: دکتر مهدی طغیانی عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در گفت‌وگو با ایران به مبحث اقتصاد مقاومتی اشاره و خاطرنشان کرد: مقام معظم‌رهبری بارها به موضوعات عدالت و پیشرفت در راستای الگوی ایرانی- اسلامی تأکید کردند و خطاب به دولتمردان یادآور شدند با توجه به الگوی اسلامی- ایرانی برنامه‌ها و چشم‌اندازها ترسیم شود. حال که پیشرفت به یکی از آرمان‌ها تبدیل شده است باید اقتصاد مقاومتی نیز اجرایی شود تا بتوان در مقابل موانع ایستادگی کرد و به دشمنان اجازه ضربه زدن را نداد. وی با بیان این‌که اقتصاد مقاومتی سبب می‌شود که از موانع داخلی و خارجی عبور کنیم، متذکر شد: اقتصاد مقاومتی در شرایطی محقق می‌شود که در یک الگوی خاص همچون الگوی اسلامی- ایرانی دیده شود. همچنین از دیگر مواردی که باید در کنار آن دید، بحث الگوی صحیح مصرف است. وی افزود: اقتصادی که می‌خواهد در برابر ضربه‌ها مقاومت کند باید بهینه باشد به‌گونه‌ای که تجمل‌گرایی و اسراف در آن نباشد در چنین شرایطی از میزان ضربه‌پذیری آن کاسته خواهد شد.
  • مهدی طغیانی
۲۸
آبان
اواخر سال گذشته برای نگارش مقاله ای در مورد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برای همایشی با همین عنوان دعوت شدم. این همایش از طرف مرکز الگو در دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام برگزار می‌شد. موضوع مقاله را مهم ترین چیزی که به نظرم همیشه در برنامه ریزی توسعه در ایران مشکل ساز بوده است قرار دادم یعنی گفتمان سازی در میان عوامل سیاست گذار و برنامه ریز و حتی مجری و در نهایت عامه مردم در مورد مبانی آن برنامه که قرار است اسلامی ایرانی باشد. به عبارت دیگر همواره در برنامه ریزی های توسعه در کشور ما این مشکل وجود داشته و دارد که عوامل یاد شده تلقی درستی از نظام اسلامی و چگونگی ریزش آرمانهای آن از بالا به پایین در برنامه‌ریزی و اجرا ندارند! مثلا اصل ولایت فقیه کجاها و چگونه قرار است خود را در برنامه ریزی و سیاست گذاری نشان دهد و قس علی هذا. در هر حال پیشنهاد یک الگوی فرهنگ‌سازی برای رفع این مشکل داشتم که مبتنی بر رهیافت‌های کنونی تعلیم و تربیت اقتصادی در دنیا یعنی تعریف مجموعه‌ای از استانداردهای محتوایی بود.

گزارشی از جلسه ارائه آن مقاله و برخی نکات مطرح شده در ادامه مطلب آمده است.
  • مهدی طغیانی
۲۶
آبان

از جمله مباحثی که در برنامه‌های تعلیم و تربیت اقتصادی بدان توجه می‌شود موضوع تقسیم کار و تخصص به عنوان مبنای مبادلات و تعاملات اقتصادی میان انسان‌هاست. جالب توجه است که در پیشینة تمدنی ما و در میان کتاب‌های بزرگانی چون فارابی، ابن سینا، ابن مسکویه و ... مطالب عمیقی از این دست وجود داشته و در تربیت اقتصادی جامعه تأثیرگذار بوده است. نمونه‌ای از این موارد مطالبی است که در کتاب آراء اهل مدینه فاضلة فارابی در مورد اصل تفاوت به عنوان مبنای تقسیم کار آمده است و به چگونگی و نحوه آن در اجتماعات انسانی می‌پردازد.

«و هر یک از آدمیان بر سرشت و طبیعتی آفریده شده‌اند که هم در قوام وجودی و هم در نیل و وصول به برترین کمالات خود، محتاج به اموری بسیار‌اند که هر یک به تنهایی نتوانند متکفل انجام همة آن امور باشند و بلکه در انجام آن احتیاج به گروهی بود که هر یک متکفل انجام امری از مایحتاج آن بود»

«و همانطور که اعضا تن از لحاظ فطرت و قوت‌های طبیعی متفاضل و مختلف‌اند و در بین آنها یک عضو بود که رئیس اول همة اعضاء تن بود که قلب است و اعضایی بود که مراتب آنها نزدیک بدان رئیس بود و در هر یک قوتی طبیعی نهاده شده که بواسطة آن کار و فعل خود را بر وفق خواست و غرض بالطبع رئیس انجام می‌دهد...همین طور است حال مدینه که اجزاء متشکله آن از جهت فطرت مختلف و متفاضل الهیأت باشند...جز اینکه اعضاء بدن هم خود طبیعی است و هم هیأت حاصلة برای آنها عبرت است از قوت‌های طبیعی ولی اجزاء مدینه گر چه طبیعی بوند ولکن هیأت و ملکاتی که بواسطة آنها افراد کارهای مدنی را انجام می‌دهند طبیعی نیست و بلکه ارادی است»

نکات دیگری که می‌توان از این عبارت ‌ها برداشت کرد عبارتند از:

  • طرح بحث تقسیم کار و تخصص، با تشبیه جامعه به بدن انسان
  • تقسیم کار و تعیین جایگاه و وظایف افراد در اجتماع ‌انسانی بصورت ذاتی و اکتسابی(از طریق تفاوت‌های طبیعی استعدادها و نیز وجود همت ‌و اراده‌های متفاوت در یادگیری فنون و حرفه‌ها و...)
  • اشاره به روابط رئیس و مرئوسی و خادم و مخدومی در اجتماعات انسانی
  • تأثیر استعدادها و لیاقت‌ها و نیز اراده‌ها و عزم‌ها در پذیرش نقش‌های اجتماعی
  • و...

عکس‌هایی که از این دانشمند ایرانی منتشر شده است هم در نوع خود جالب توجه است. مانندعکس تمبر چاپ ایران و شوروی سابق و نیز عکس هایی که روی اسکناس‌های جمهوری قزاقستان از فارابی درج شده است 

  • مهدی طغیانی
۲۱
آبان

بسیار شنیده و می‌شنویم که در حدیث آمده است:«کونوا دعاه للناس بغیر السنتکم» یعنی دعوت کنندة مردم به حق و خیر باشید به غیر از زبانتان یعنی با عمل. آیا در تربیت اقتصادی هم می‌شود اینگونه بود؟

مدتی قبل سندی مربوط به 109 سال پیش(حدود نهضت مشروطه) منتشر شد که جمعی از علمای مشهور اصفهان به همراه حاکم وقت شهر برای حمایت از تولیدات ملی بیانیه‌ای منتشر کرده و به مردم اعلام کرده بودند که از آن پس بر میتی که پارچه کفنش خارجی باشد نماز نمی‌خوانند و... امثال اینگونه اقدامات از جانب افرادی که بر مردم تأثیرگذارند از جمله مسئولین به شدت می‌تواند مؤثر واقع گردد. البته نباید از کوچکترین عمل اقتصادی والدین که برای فرزندان الگو خواهد بود نیز در این زمینه غافل بود.

متن این بیانیه و عکس‌العمل جالب توجه سفیر وقت انگلیس در ادامه آمده است. ضمنا مراحل جهاد اقتصادی آقا نور الله اصفهانی که از مؤثرترین بانیان مشروطه و چنین حرکت‌هایی در اصفهان است بصورت بروشوری تنظیم شده و قابل دانلود است.

دانلود بروشور

  • مهدی طغیانی
۱۹
آبان

یکی از پایان نامه هایی که به موضوع رابطه اقتصاد و تعلیم و تربیت می پردازد توسط آقای احمد حدادیان در دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز نگارش یافته و دفاع شده است. وی در این پایان‌نامه کارشناسی ارشد با موضوع«ب‍ررس‍ی‌ رواب‍ط م‍ت‍ق‍اب‍ل‌ اق‍ت‍ص‍اد و ت‍ع‍ل‍ی‍م‌ و ت‍رب‍ی‍ت» به ب‍ررس‍ی‌ رواب‍ط م‍ت‍ق‍اب‍ل‌ ب‍ی‍ن‌ اق‍ت‍ص‍اد و ت‍ع‍ل‍ی‍م‌ و ت‍رب‍ی‍ت‌ با روش‌ پ‍ژوه‍ش‌ ن‍ظری‌ (ت‍وص‍ی‍ف‍ی‌) پرداخته و ضمن ب‍ررس‍ی‌ آم‍وزش‌ و پ‍رورش‌ ژاپ‍ن‌ و ن‍ق‍ش‌ آن‌ در ت‍وس‍ع‍ه‌ اق‍ت‍ص‍ادی‌ و م‍طرح‌ ک‍ردن‌ ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات‌ ص‍ورت‌ گ‍رف‍ت‍ه‌ در ای‍ران‌ و خ‍ارج‌ از ای‍ران‌ ای‍ن‌ ن‍ت‍ی‍ج‍ه‌ را ب‍ی‍ان‌ م‍ی‌ک‍ن‍د ک‍ه‌ آم‍وزش‌ و پ‍رورش‌ ب‍ا اق‍ت‍ص‍اد رواب‍ط پ‍ی‍چ‍ی‍ده‌ای‌ دارن‍د؛ آم‍وزش‌ و پ‍رورش‌ ج‍وان‍ان‌ از یک سو ن‍وع‍ی‌ س‍رم‍ای‍ه‌گ‍ذاری‌ م‍ل‍ی‌ م‍ی‌ب‍اش‍د که در ادبیات اقتصادی س‍رم‍ای‍ه‌ ان‍س‍ان‍ی‌ خ‍وان‍ده‌ م‍ی‌ش‍ود و ب‍اع‍ث‌ پ‍ی‍ش‍رف‍ت‌ اق‍ت‍ص‍اد م‍ی‌گ‍ردد، و از س‍ویی‌ دیگر اق‍ت‍ص‍ادی‌ پ‍ی‍ش‍رف‍ت‍ه‌ ن‍ی‍ز ب‍ا ت‍ج‍ه‍ی‍زات‌ و ت‍ک‍ن‍ول‍وژی‌ م‍درن‌ در ش‍ک‍وف‍ای‍ی‌ ت‍ع‍ل‍ی‍م‌ و ت‍رب‍ی‍ت‌ م‍وث‍ر اس‍ت.

payan

  • مهدی طغیانی
۱۲
آبان

یکی از موضوعاتی که می‌توان در تعلیم و تربیت اقتصادی به عنوان موضع تحقیق پایان نامه یا مقاله بدان پرداخت، بررسی محتوای کتاب‌های درسی با مفاهیم و ارزش‌های مورد نظر سند چشم‌انداز بیست ساله است به عبارت دیگر قرار است بخشی از تربیت نسل آینده بصورت رسمی از طریق آموزه‌های کتاب های درسی باشد با این حال چه میزان از این مفاهیم در کتابهای فعلی وجود دارد؟

مشابه این تحقیق بصورت پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی با عنوان«بررسی تطبیقی محتوای کتب درسی مقطع ابتدایی با آرمانها و ارزشهای حاکم بر سند چشم‌انداز بلندمدت توسعه جمهوری اسلامی ایران در بعد فرهنگی» در دانشگاه الزهرا دفاع شده است. 

چکیده و خلاصه این پایان نامه در لینک دانلود قابل استفاده است.

دانلود

  • مهدی طغیانی