مفهوم کمیابی

کمیابی یکی از مفاهیم اصلی اقتصاد است که حتی در تعریف علم اقتصاد جایگاه ویژه‌ای دارد. لذا امروزه کمیابی به همراه انتخاب در برنامه‌ةای تعلیم و تربیت اقتصادی بسیار مورد تأکید است. کمیابی یک اصل فلسفی است بدین معنا که امکان برآوردن همزمان همه نیازها و خواسته‌های فردی و جمعی با امکانات و منابع و داشته‌های کنونی وجود ندارد. برای مثال امکانپذیر نیست که منبعی مانند قطعه زمین معینی را بصورت همزمان هم برای کشت گندم و هم برای کشت برنج مورد استفاده قرار داد. یا اینکه اگر زمان مشخصی را به تماشای یک فیلم اختصاص دادیم، در آن زمان گزینه های دیگری مانند شرکت در کلاس زبان یا مطالعه و... را از دست داده‌ایم.

کمیابی سبب می‌شود در انتخاب‌های اقتصادی مجبور به بده بستان(ترجمه لفظ trade off است) گردیم یعنی هر انتخابی مستلزم از دست دادنی است! تصویر زیر اگرچه یک نقاشی کودکانه است ولی این مفهوم را بخوبی نشان می‌دهد.

بررسی برنامه های تعلیم و تربیت اقتصادی نشان می‌دهد یکی از نخستین مفاهیمی که با هدف ایجاد یک تفکر نظام‌مند اقتصادی در کودکان به آنها با مثال‌های مختلف آموزش داده‌ می‌شود، مفهوم کمیابی و بده بستان است.