پایان نامه: تربیت اقتصادی در نهج البلاغه

یکی از معدود پایان نامه هایی که در تربیت اقتصادی نوشته شده با عنوان «تربیت اقتصادی در نهج‌البلاغه» به راهنمایی دکتر علی قائمی‌امیری و توسط خانم رابعه طهماسبی‌ سروستانی در مقطع کارشناسی ارشد و در دانشگاه آزاد تهران مرکز به رشته تحریر درآمده و در سال 1379 دفاع شده است. پژوهشگر در این تحقیق با استفاده از فرمایشات امیرالمؤمنین علیه السلام سعی نموده ضمن توجه به مالکیت مطلق پروردگار و مالکیت نسبی و اعتباری و وابسته انسان و استفاده از این مسأله در کار مفید، حق بهره‌مندی و در عین حال حفظ امانت‌های خداوندی تحت عنوان نعمت، گزاره‌هایی را از نهج البلاغه برای تربیت دانش آموزان و افراد به تناسب استعداد فنون و مهارت‌ها ارائه نماید. روش پژوهش در این رساله روش کتابخانه‌ای بوده و نگاه نویسنده به موضوع بحث کاملاً تربیتی و بدور از دقت‌های خاص اقتصاددانان است. 

چکیده این پایان نامه در ادامه مطلب می‌آید.

امیرکبیر و حمایت از تولید ملی

مدتی قبل بصورت کاملا اتفاقی حکایتی از زمان صدارت امیرکبیر و مشی او در راه اندازی صنایع داخلی و حمایت از آنها بدستم رسید که برایم بسیار جالب توجه بود. چنین حکایاتی هم به جهت معرفی برخی مفاهیم مهم اقتصادی آموزنده است و هم از جهت داستانی بودن برای آموزش مفاهیم اقتصادی جذاب می‌باشد. اصل حکایت در ادامه مطلب می‌آید.

برخی نکات قابل توجه از جهت اقتصادی در این داستان:

1. لزوم حمایت انتخابی و هدفمند دولت از تولیدات داخلی
2. توجه به مباحث انگیزشی در راه‌اندازی کسب و کارهای تولیدی
3. اهمیت یافتن کاردان در تولید و حمایت متناسب از او
4. تأمین مالی کارآفرینی و راه‌اندازی واحدهای تولیدی
   
5. لزوم امنیت اقتصادی و استمرار حمایت تا حصول نتیجه
   
6. و...

آموزش اقتصاد در اینترنت

اگر برای جستجوی مطالبی پیرامون آموزش اقتصاد به جستجوی شبکه اینترنت به زبان فارسی بپردازید اغلب با محتوایی نسبتا مشابه مواجه خواهید شد که صرفا لزوم آموختن مفاهیم محدود مالی مانند پول، پس‌انداز، استفاده از قلک و... از سنین کودکی را یادآور می‌شوند.

برای مثال آدرس‌های زیر را ببینید:

http://mahmoodipme.blogfa.com/post-18.aspx

www.aftabir.com/lifestyle/view/95149/

http://komail1387.parsiblog.com/Posts/32/

http://www.zar.ir/News/News-3401.aspx

http://www.persianpersia.com/lifestyle/details.php?articleid=8829&parentid=53&catid=58

http://www.pagardeakhar.blogfa.com/post/6

http://economy.blogfa.com/post-144.aspx

http://mashhad.ir/index.php?module=cdk&func=loadmodule&system=cdk&sismodule=user/content_view.php&cnt_id=7377&ctp_id=23&id=1663&sisOp=view

http://dmohammadi.blogfa.com/post-409.aspx

http://vista.ir/article/322386

http://roshdno.persianblog.ir/post/79

و...

با این حال جستجوی محتوای تربیتی اقتصاد در دنیا مجموعه‌ای از مطالب را گرد هم می‌آورد که آنها را می‌توان در سه حوزه جداگانه آموزش الگوریتم تفکر اقتصادی، آموزش برخی از مفاهیم اقتصادی مبتلی به و پرکاربرد در زندگی و در نهایت مفاهیم مالیه شخصی دسته‌بندی کرد. به عبارت دیگر آنچه به زبان فارسی در اینترنت تحت عنوان آموزش اقتصاد به کودکان معرفی می‌شود تنها مربوط به حوزه سوم است و در مورد دو حوزه دیگر مطالب مفیدی وجود ندارد.

تربیت اقتصادی در تمدن اسلامی

تعلیم و تربیت اقتصادی را شاید نه با این عنوان ولی با محتوایی معین بتوان در پیشینه تمدنی اسلامی ایرانی این سرزمین در خلال آموزه‌های کتب مختلف ادبی، اخلاقی، فقهی و تفسیری یافت کرد. ریشه‌های توجه به این امر در میان علما و حکمای مسلمان را باید از جامعیت تعالیم دین مبین اسلام در توجه به همه ابعاد مورد نیاز زندگی یک انسان مسلمان و وجود دستوراتی در همة زمینه‌ها در میان آموزه‌های اسلامی دانست. در کنار این آموزه‌ها آشنایی مسلمین با میراث تمدن‌های ایرانی، یونانی و هندی و استفاده از دستاوردهای این تمدن‌ها منجر به خلق آثار گرانسنگی در حوزه‌های مختلف تربیتی از جمله آموزش برخی مفاهیم اقتصادی گردید. در یک دسته بندی کلی آثار این حوزه را در تمدن اسلامی و ایرانی می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد:

آموزش اقتصاد در رادیو- برنامه قلک

فکر می کنم حدود دو سال پیش بود که با معرفی یکی از اساتید برای همکاری در ساخت یک برنامة رادیویی با موضوع آموزش اقتصاد دعوت شدم. این برنامه که قبلا قلک نامگذاری شده بود هر جمعه به مدت نیم ساعت قرار بود از رادیو تجارت(که سال گذشته به رادیو اقتصاد تغییر نام یافت) پخش شود. قبل از حضور بنده یک قسمت از این برنامه ساخته شده بود اما هنوز ایده اصلی محکمی برای تداوم برنامه وجود نداشت و تنها ارائه برخی از مفاهیم مالیه شخصی مانند پس‌انداز و ... مد نظر بود. به نظرم رسید از این فرصت می‌توان برای ساخت مجموعه‌ای در آموزش مفاهیم اقتصادی مورد نیاز کودکان و نوجوانان استفاده کرد و همین خط را هم دنبال کردم. امروز با گذشت حدود دو سال از آن موقع این برنامه هر جمعه پخش شده و زمان آن هم به دو برابر افزایش یافته است. در این مدت آموزش مفاهیم اقتصادی در دوره پیش‌دبستانی، دبستان و راهنمایی به پایان رسیده و برنامه هم اکنون در مرحله آموزش مفاهیم مورد نیاز در مقطع دبیرستان قرار دارد. مخاطب برنامه آموزش مفاهیم در مقاطع تحصیلی پیش دبستانی دبستان و راهنمایی، والدین و معلمان بودند که به صورت ارائه بسته‌ای آموزشی و توضیحی مختصر با ذکر مثال برای استفاده از آن تنظیم شده بود ولی در مقطع دبیرستان مخاطب شخص دانش آموز در نظر گرفته می شود.

این برنامه را می‌توان با مراجعه به آدرس iranseda.ir قسمت رادیو اقتصاد روزهای جمعه ساعت 12:15 دانلود کرد.

جای خالی چنین برنامه‌هایی جهت تعلیم و تربیت اقتصادی در رسانه ملی با توجه به نامگذاری سال‌های اخیر با عناوین اقتصادی توسط مقام معظم رهبری و نیز فشار بی امان دشمن بیرونی از جهت اقتصاد بیش از گذشته به چشم می‌خورد.